Το βράδυ των Χριστουγέννων ο σύζυγός μου ξεσηκώθηκε από την κούραση του Hennessy και τους αγώνες ποδοσφαίρου στην τηλεόραση και με έφερε στο σπίτι του φίλου μας Ντέιβιντ για τα Χριστούγεννα. Πέρασα πολύ ευχάριστα εκεί γιατί κάθισα δίπλα στον πατέρα του Ντέιβιντ στο τραπέζι και είχα πλήρη θέα στην κουζίνα και το σαλόνι που κατοικούσαν πολλά από τα μέλη της οικογένειάς τους.
Έμαθα από τότε που παντρεύτηκα ότι το χρώμα του δέρματος από μόνο του δεν είναι κουλτούρα. Ως Αμερικανός είχα μια μάλλον λοξή και περιορισμένη άποψη για τη φυλή. Η γνωριμία με τόσους πολλούς Αφρικανούς από διαφορετικά έθνη με έχει εκθέσει σε έναν βαθύτερο τρόπο να βλέπω τους ανθρώπους. Δεν μπορώ πια να πω “Μαύροι…” γενικά γιατί έχω ζήσει τόσους πολλούς διαφορετικούς πολιτισμούς και άτομα από όλη την Αφρική. Το χρώμα είναι τόσο μικρό μέρος του αφού όλοι έχουν χρώμα.
Ο Ντέιβιντ και ο πατέρας του έχουν κάνει τον πλούτο τους στην Καλιφόρνια αξιοποιώντας στο έπακρο την αγορά ακινήτων. Αντίθετα, ο πατέρας του Ντέιβιντ μου είπε ότι στην Ουγκάντα δεν υπάρχουν στεγαστικά δάνεια. Μου είπε ότι με 20.000 USD, εγώ ή οποιοσδήποτε θα μπορούσα να πάω στην Ουγκάντα, να φτιάξω ένα σπίτι στην ύπαιθρο και να ζήσω από τη γη. Αυτό δημιούργησε αμέσως το μικρόβιο μιας φαντασίας στο μυαλό μου.
Αυτή η εικόνα της αφθονίας τροφοδοτήθηκε από την εύκολη χάρη που είχε αυτή η οικογένεια μεταξύ τους και τους καλεσμένους που υποδέχονταν στο σπίτι τους για τα Χριστούγεννα. Η αδερφή του Ντέιβιντ καλωσόρισε τα νέα παιδιά που γεννήθηκαν φέτος που βίωναν τα πρώτα τους Χριστούγεννα. Τους χτυπήσαμε παλαμάκια και τους δώσαμε ιδιαίτερη προσοχή για να το κάνουμε αξέχαστο. Μια όμορφη γυναίκα κλήθηκε να προσευχηθεί και μας οδήγησε όλους σε μια δυνατή προσευχή που αφιέρωσε την περίσταση στον Ιησού Χριστό επειδή είναι τα γενέθλιά Του και ζήτησε την ευλογία Του για το γεύμα.
Το γεύμα δεν ήταν μια επιδεικτική υπόθεση, όπως θα φανταζόμουν να παρουσιάσει μια τυπική αμερικανική πλούσια οικογένεια. Αντίθετα, ήταν μια πλούσια γιορτή απλότητας. Κάθε άτομο είχε όσα ήθελε. Υπήρχε τόσο πολύ φαγητό, που ούτε τα εξήντα άτομα που παρευρέθηκαν δεν μπορούσαν να το τελειώσουν. Υπήρχαν λαχανικά, κίτρινο σκουός, κοτόπουλο στιφάδο, μανιόκα (την οποία δοκίμασα για πρώτη φορά), φακές, φασόλια, μπιζέλια, απλό γιαούρτι, πλατάνια, μπισκότα, χοιρινό, λαχανάκια Βρυξελλών, ρύζι με λαχανικά και ένα παγωμένο κέικ φρούτων.
Ο άντρας μου, βλέποντας τον αγώνα ποδοσφαίρου, μου γρύλισε για να του φέρω ένα πιάτο. Αλλά επειδή καθόμουν δίπλα στον πατέρα του Ντέιβιντ και απολάμβανα τις συζητήσεις των ανθρώπων που αγαπούσαν αυτόν τον άνθρωπο τόσο πολύ ως πατριάρχη τους, δεν ήθελα να εγκαταλείψω τη θέση μου.
Τρώω ορισμένα πράγματα με τα χέρια μου, όπως κοτόπουλο με τα κόκαλα και χάμπουργκερ. Ομολογώ ότι όταν είμαι μόνος τρώω σχεδόν οποιοδήποτε είδος φαγητού με τα χέρια μου. Στο κολέγιο, ενώ ήμουν στο φεγγαρόφωτο ως χορεύτρια ονόματι Sheba, συνάντησα τον νεότερο ανώτερο κάτοικο στο Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο, έναν ψηλό, προικισμένο Αιθόπα ονόματι Ted. Μου μαγείρεψε και με έβγαλε για φαγητό στο Zemam’s στο Tucson της Αριζόνα στο Broadway. Το αιθιοπικό φαγητό έχει ένα ειδικό ψωμί με το οποίο μαζεύεις άλλα φαγητά. Έχω συνηθίσει λοιπόν στην ιδέα να τρως με τα χέρια σου. Τα νιγηριανά γεύματα περιλαμβάνουν συχνά ένα ζυμωτό, άψητο «ψωμί» που τρώγεται με το χέρι. Αλλά πριν από χθες το βράδυ δεν είχα ξαναδεί άλλη γυναίκα να τρώει όλο το φαγητό της με τα χέρια της. Ήταν πολύ λυτρωτικό. Για μια στιγμή συνειδητοποίησα πόσα hangups έχω με την απλή ανθρώπινη εμπειρία του φαγητού. Έβαλε χούφτες φαγητό στο στόμα της με χάρη και χαρά. Πήρε κομμάτια φαγητού από το πιάτο του πατέρα της. Όταν τα άλλα πιάτα καθαρίζονταν, τα τραβούσε πίσω στο τραπέζι αν είχαν φαγητό που της άρεσε. Ήταν αρκετά στρογγυλή όμως.
Θα μπορούσα να είχα μείνει όλη τη νύχτα απορροφώντας τα πρόσωπα όμορφων παιδιών που τραβούσαν εναλλάξ τις μητέρες τους και μετά τους πατεράδες τους. Κοίταξα το νεογέννητο μωρό, έναν γιο, μόλις έξι ημερών με τα πρώτα του κυματιστά, χνουδωτά μαλλιά. Οι νεαρές γυναίκες ήταν τόσο όμορφα ντυμένες, αξιοζήλευτα αδύνατες με αψεγάδιαστο δέρμα και άψογες πλεξούδες και υφαντές. Μερικοί άνθρωποι έμοιαζαν με τον Ted Gedebou, μακρύς, αδύνατος με σκούρα μάτια και καθορισμένα προφίλ. Άλλοι άνθρωποι είχαν επίπεδα ασιατικά βλέφαρα αν και ήταν προφανώς Αφρικανοί. Οι νεαροί άντρες μαζεύτηκαν γύρω από το ψυγείο της μπύρας και οι μεγαλύτεροι άγαμοι άντρες είχαν φαινομενικά σοβαρές συζητήσεις στο μπαρ ενώ έπιναν το αλκοολούχο ποτό τους.
Οι άντρες και οι γυναίκες με μικρά παιδιά δεν ήπιαν και έφυγαν νωρίς. Απογοητεύτηκα όταν ο σύζυγός μου δήλωσε ότι ήρθε η ώρα να πάμε κι εμείς. Ο σύζυγός μου και ο Ντέιβιντ έφυγαν μπροστά μου προσπαθώντας να μιλήσουν για δουλειά χωρίς εμένα. Μιλούσαν ότι αγοράζαμε ένα από τα σπίτια του Ντέιβιντ. Ο σύζυγός μου έλεγε ψέματα στον Ντέιβιντ, συμπεριφερόμενος σαν να είχε ήδη ξεκινήσει η συμφωνία. Τα μάτια του γούρλωναν και γελούσε με το γέλιο της ύαινας του. Υπήρχε μια παρέα ανδρών της ηλικίας μου στη βεράντα ντυμένοι με βελούδινα παλτά και επώνυμα πουκάμισα. Έκλεψαν εκείνες τις λίγες στιγμές της προσποίησης του συζύγου μου στην επιχείρηση για να με παρακαλέσουν να μείνω, κάτι που με έκανε να κοκκινίσω. Τραυλίστηκα, “Το αυτοκίνητο είναι παρκαρισμένο στο κόκκινο” και έφυγε από τις φωνές τους λέγοντας: “Άφησέ τον να φύγει. Μείνε.”
Ο σύζυγός μου με φώναξε όταν πήγαινα προς το σπίτι όταν ρώτησα για την πιθανή αγορά ενός σπιτιού. “Με άφησες να σκεφτώ, σκύλα. Δεν θα πάρω ποτέ μια απόφαση που θα είναι κακή για εμάς.” Προσπαθεί να επιβεβαιώσει τον ανδρισμό του επειδή ένιωθε ότι τον τρόμαζε ο Ντέιβιντ, ίσως. Δεν γνωρίζω. Δεν με ένοιαζε. Είχα σπόρους αφθονίας φυτεμένους στη φαντασία μου. Ένα εκατομμύριο όνειρα για την Αφρική, την αγάπη και την οικογένεια γέμισαν τη συνείδησή μου. Άνοιξα το παράθυρο και παρακολούθησα το φεγγάρι σαν το χαμόγελο της γάτας Cheshire και μετά άρχισα να γελάω με τον άντρα μου. Γέλασα δυνατά και μακροσκελή με ένα αναγκαστικό χακάρισμα.
Νιώθω ξεφουσκωμένος όταν σκέφτομαι τον εαυτό μου να γελάει με κάποιον άλλον έτσι. Δεν είμαι υστερική ύαινα. Είμαι μια λέαινα. Καθάρισμα ύαινων. Οι λέαινες βασιλεύουν σε αφθονία και δύναμη. Ορκίστηκα στον εαυτό μου να μην χρησιμοποιήσω ποτέ αυτή την ανόητη τακτική για να προστατεύσω τον εαυτό μου στο μέλλον. Θα παραμείνω ήρεμος απέναντι στις χονδροειδείς επιθέσεις του, τις ωμές προσβολές του, τις σκληρές υποτιμήσεις του, γιατί θα κάνει αυτό το σύντομο διάστημα μαζί του πιο υποφερτό τώρα και θα με κρατήσει από κάθε ενοχή όταν τον αφήσω.
Τελικά, μπορώ να ελέγξω τις λέξεις που λέω παρά την αδρεναλίνη του φόβου όταν με βρίζει. Πραγματικά βρίζει τις πρώην συζύγους του, τις πρώην φίλες του που τον έχουν προδώσει και συνθλίβει τον εγωισμό του. Δεν έχει να κάνει με εμένα. Αλλά δεν μπορώ να ελέγξω το πτοούμενο που με κάνει να πηδάω δύο μέτρα πίσω όποτε προσπαθεί να με αγγίξει.
Διαβάζεται επί του παρόντος: The Soul of a New Cuisine: A Discovery of the Foods and Flavors of Africa
Του Marcus Samuelsson
26 Δεκεμβρίου 2006 – Τρίτη