Η αναζωογόνηση του εξορυκτικού τομέα είναι μέρος των εκτεταμένων κυβερνητικών προσπαθειών για τη διόρθωση τεράστιων ανισορροπιών στην οικονομία και ο τομέας των στερεών ορυκτών θεωρείται κρίσιμος για την υπέρβαση της ιστορικής εξάρτησης από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Οι εξορυκτικές δραστηριότητες υπέφεραν σε μεγάλο βαθμό λόγω της επίσημης παραμέλησης κατά τη διάρκεια τριών και πλέον δεκαετιών πολιτικών αναταραχών και εμφυλίου πολέμου που κατέστρεψαν την οικονομία της Νιγηρίας. Η πλούσια προικισμένη χώρα διαθέτει τεράστια αποθέματα σιδηρομεταλλεύματος και άνθρακα, εκτός από σημαντικά κοιτάσματα χρυσού, ουρανίου, γύψου, βαρίτη και τανταλίου. Κατά τη διάρκεια πολλών ετών, η απότομη μείωση της παραγωγής άνθρακα, κασσίτερου και κολομβίτη αποδυνάμωσε τον τομέα εξόρυξης και μείωσε τη συνεισφορά του στο ΑΕΠ στο 0,5%. Μαζί με την αποφασιστική πτώση των παγκόσμιων τιμών του πετρελαίου και τη μείωση της παραγωγής αργού λόγω της αυξανόμενης βίας στην περιοχή του Δέλτα του Νίγηρα, έφερε καταστροφή στα συναλλαγματικά αποθέματα της Νιγηρίας.
Η εστίαση στον μη πετρελαϊκό τομέα επέστρεψε μόνο μετά από μια ειρηνική μετάβαση στην πολιτική εξουσία στα τέλη του περασμένου αιώνα. Η δημοκρατική κυβέρνηση υπό τον πρώην πρόεδρο O Obsanjo διαπραγματεύτηκε επιτυχώς ένα πακέτο βοήθειας 120 εκατομμυρίων δολαρίων της Παγκόσμιας Τράπεζας το 2004 για την αναζωογόνηση του τομέα των στερεών ορυκτών. Το εξαετές έργο που ολοκληρώνεται το 2010 ήταν η πιο σοβαρή προσπάθεια αειφόρου διαχείρισης των ορυκτών πόρων της Νιγηρίας. Προς τιμή της Abuja, η ανανεωμένη εστίαση στα στερεά ορυκτά δεν υποκινήθηκε μόνο από άμεσους καταναγκασμούς.
Αμέσως μετά την εκλογή της στο αξίωμα, η απαλλαγή του Obsanjo υιοθέτησε ένα ριζοσπαστικό σχέδιο με στόχο να καθιερώσει τη Νιγηρία ως μια σημαντική οικονομική και πολιτική οντότητα στην αφρικανική ήπειρο καθώς και διεθνώς. Ο συγκεκριμένος στόχος του εγγράφου Vision 2020 ήταν να επιβεβαιώσει τη θέση της χώρας ανάμεσα στις είκοσι μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο μέχρι εκείνη τη χρονιά. Το έγγραφο προσδιορίζει 29 τομείς εστίασης – από τη γεωργία και την επισιτιστική ασφάλεια έως τη δικαστική και πολιτική μεταρρύθμιση – ως ζωτικής σημασίας για τη βιώσιμη και ταχεία ανάπτυξη. Ένας από τους ανείπωτους στόχους αυτής της συνολικής πολιτικής ήταν η εξάλειψη της φτώχειας, η οποία παραμένει μια θεμελιώδης πρόκληση για την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς στη Νιγηρία.
Οι οπισθοδρομικές πολιτικές που ακολούθησαν διαδοχικές πολιτικές και στρατιωτικές κυβερνήσεις τον περασμένο αιώνα κατέστρεψαν τα περισσότερα από τα παραδοσιακά συστήματα διαβίωσης της χώρας. Η ηγεμονία του πετρελαίου απέτρεψε την οικονομική διαφοροποίηση και βάθυνε τις κοινωνικές διαφορές συγκεντρώνοντας την απασχόληση και το εισόδημα σε επιλεγμένους αστικούς πληθυσμούς. Η διοικητική αποτυχία ξεπεράστηκε από τη μαζική διαφθορά και μαζί σφράγισαν τις αρνητικές επιπτώσεις του σημαντικού εισοδήματος της Abuja σε πετροδολάρια. Η ανεπάρκεια και η αποτυχία των προγραμμάτων πρόνοιας κάλυπταν μεγάλο μέρος της αγροτικής Νιγηρίας σε προοδευτικά εξευτελιστικά επίπεδα έλλειψης τροφίμων, ανεργίας και φτώχειας. Η κατάσταση των υποθέσεων της Νιγηρίας υπολογίζεται με ακρίβεια από μια εκτίμηση της Παγκόσμιας Τράπεζας που λέει ότι το 80% των κερδών από το πετρέλαιο της χώρας ωφελεί μόλις το 1% του πληθυσμού. Κατά συνέπεια, περισσότεροι από τους μισούς από τους 148 εκατομμύρια Νιγηριανούς συνεχίζουν να ζουν σε άθλια φτώχεια. Εξηγεί επίσης γιατί το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στα 1.418 δολάρια είναι από τα χαμηλότερα στον κόσμο, παρά το γεγονός ότι η χώρα κατέγραψε σημαντική οικονομική ανάπτυξη την τελευταία δεκαετία.
Η υλοποίηση των στόχων της Νιγηρίας για το 2020 εξαρτάται ουσιαστικά από την απελευθέρωση της συντριπτικής λαβής της φτώχειας στον λαό της. Η ταχεία ανάπτυξη των επιχειρήσεων είναι ζωτικής σημασίας για την ανανέωση τόσο της αγροτικής όσο και της αστικής οικονομίας. Λαμβάνοντας υπόψη τους φιλόδοξους στόχους της και το χρονοδιάγραμμα που συνεπάγεται, μια επανάσταση στην επιχειρηματική ανάπτυξη είναι η μόνη βιώσιμη απάντηση στην προσπάθεια της Abuja για οικονομική δόξα. Εδώ είναι που η εξόρυξη, μαζί με άλλους σημαντικούς μη πετρελαϊκούς τομείς με δυνατότητες, έρχονται στο προσκήνιο.
Στα χρόνια από το 1999, η Abuja έδωσε σημαντικά κίνητρα για υφιστάμενους και υποψήφιους επενδυτές στον τομέα της εξόρυξης. Οι δημοσιονομικές προσαρμογές περιλαμβάνουν μείωση των φόρων κεφαλαιουχικών κερδών και εταιρειών, αύξηση κεφαλαιακών επιδομάτων, καθώς και τριετή φορολογική αργία για νέες επιχειρήσεις εξόρυξης. Εισήχθησαν πρόσθετες φορολογικές απαλλαγές για την ενίσχυση των εξαγωγών και την ενθάρρυνση της περαιτέρω εξερεύνησης και αναζήτησης στερεών ορυκτών. Η χώρα ίδρυσε το πρώτο της κέντρο κοπής και στίλβωσης διαμαντιών το 2002. Για να ενισχυθεί η σημασία της εξόρυξης ως στρατηγικής καταπολέμησης της φτώχειας, ξεκίνησε με τη βοήθεια της Παγκόσμιας Τράπεζας το 2004, με τη βοήθεια της Παγκόσμιας Τράπεζας για την παροχή μακροπρόθεσμων, χαμηλών δάνεια με τόκους στον κλάδο. Μέσω της εκτεταμένης εκταμίευσης της εύκολης πίστωσης επιστρεπτέας σε περιόδους 35 ετών, η Νιγηρία ελπίζει να περιορίσει τη φτώχεια στις κοινότητες εξόρυξης και να επιτύχει μια διαφοροποιημένη οικονομία.
Η παρούσα κυβέρνηση υπό τον Πρόεδρο UM Yar’Adua επιδιώκει ενεργά ένα πρόγραμμα μικρο-επιχορηγήσεων για τον τομέα της εξόρυξης και έχει επιτύχει τουλάχιστον εν μέρει να επιστρατεύσει τις εμπορικές τράπεζες για την παροχή κεφαλαίων εκκίνησης και δανείων σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις εξόρυξης. Ενώ ο αντίκτυπος τέτοιων μέτρων εξακολουθεί να καταγράφεται, η SMD ανακοίνωσε νωρίτερα φέτος ότι ήλπιζε να επιτύχει σημαντική ροή εσόδων από τις δραστηριότητες εξόρυξης μέσα στα επόμενα 5 χρόνια. Ο Υπουργός Ανάπτυξης Ορυχείων και Χάλυβα προχώρησε περαιτέρω λέγοντας ότι ο τομέας θα αρχίσει να συνεισφέρει το 20% του συνολικού ΑΕΠ μέσα σε διάστημα δέκα ετών.
Η εξόρυξη κασσίτερου είναι ένας τομέας που έχει τεράστιες δυνατότητες επέκτασης, σε ένα τέτοιο σύστημα πραγμάτων. Η Νιγηρία έχει γνωστά αποθέματα του ορυκτού που υπερβαίνουν τους 31.000 τόνους, το μεγαλύτερο μέρος του συγκεντρωμένου στο κεντρικό οροπέδιο του Jos, και ήταν σημαντικός εξαγωγέας πριν από την πετρελαϊκή έκρηξη της δεκαετίας του ’70. Ωστόσο, η ετήσια παραγωγή μειώθηκε δραστικά από 11.000 τόνους το 1975 σε μόλις περίπου 2.000 τόνους σήμερα. Μόνο ένα πολύ μικρό μέρος των κοιτασμάτων Jos έχει αξιοποιηθεί μέχρι στιγμής, με ορισμένες εκτιμήσεις να θέτουν τη συνολική έκταση εξόρυξης σε μόλις 4% του πλήρους δυναμικού. Η επίσημη παραμέληση του τομέα είχε ως αποτέλεσμα περίπλοκες επιχειρήσεις λαθρεμπορίου που εκτελούνται σε μη ελεγχόμενα ορυχεία. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι ο κασσίτερος Νιγηρίας θεωρείται ως μία από τις κορυφαίες ποιότητες στον κόσμο, υπάρχει περιθώριο για μαζική ανάπτυξη του κλάδου. Οι αυστηρότεροι κανονισμοί και τα κίνητρα για επιχειρηματικές επιχειρήσεις στην εξόρυξη κασσίτερου μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά τα έσοδα από τις εξαγωγές, εκτός από τη δημιουργία απασχόλησης και τη διατήρηση εκτεταμένων βοηθητικών βιομηχανιών. Η αναβίωση του τομέα είναι κρίσιμη για τους στόχους ταχείας ανάπτυξης της Νιγηρίας.
Υπάρχουν τέσσερις βασικές προκλήσεις για τις εξορυκτικές φιλοδοξίες της Νιγηρίας, γενικά:
I. Αύξηση της παραγωγικότητας σε βιοτεχνικές και μικρής κλίμακας εργασίες εξόρυξης μέσω κοινωνικά και περιβαλλοντικά ορθών διαδικασιών. διαφοροποίηση της οικονομίας με την ενδυνάμωση και την εδραίωση διάσπαρτων κοινοτήτων εξόρυξης.
II. Ανάπτυξη δημόσιων ιδρυμάτων εξόρυξης που λειτουργούν αποτελεσματικά σε μια διαφανή και εκσυγχρονισμένη ατμόσφαιρα, αναδιαρθρωμένα για να χειρίζονται τα διοικητικά κενά και να προωθούν τη δημιουργία θεσμικής ικανότητας μέσω βέλτιστων διεθνών πρακτικών.
III. Διευκόλυνση καλύτερης συνεργασίας ιδιωτικού και δημόσιου τομέα για την ενίσχυση της εξορυκτικής υποδομής. ανάπτυξη βάσεων δεδομένων γεωλογικών χαρτών και αξιολόγησης ορυκτών και συστημάτων πληροφοριών ειδικά σχεδιασμένων για την προώθηση των επενδύσεων και των εξαγωγών.
IV. Επινοώντας αποτελεσματικά συστήματα παρακολούθησης και αξιολόγησης που μπορούν να παρακολουθούν πολλαπλά προγράμματα ταυτόχρονα και να προσδιορίζουν τις απαραίτητες παρεμβάσεις, ανακατευθύνσεις πολιτικής και διορθωτικά μέτρα με ολοκληρωμένο και έγκαιρο τρόπο.
Περισσότερο από το 80% των κοιτασμάτων κασσίτερου της Νιγηρίας σήμερα βρίσκονται σε βάθος 36 μέτρων κάτω από το έδαφος, διπλάσιο από ό,τι πριν από είκοσι χρόνια. Αν και το ορυκτό αντιπροσωπεύει μόνο ένα μικρό κλάσμα του συναλλάγματος της χώρας, υποδηλώνει κατάλληλα τη σοβαρότητα των εμποδίων που αντιμετωπίζει ο τομέας εξόρυξης της χώρας γενικά. Στα επόμενα χρόνια, οι μεγάλες ελπίδες της Νιγηρίας για μια πιο εντυπωσιακή θέση στις παγκόσμιες υποθέσεις είναι βέβαιο ότι θα καθοριστούν εν μέρει τουλάχιστον από το πόσο βαθιά καταφέρνει να σκάψει!